dr n. farm. Jan Majewski

Apteka „Pod Złotym Lwem”

       Poznań

 

  Profesor Wojciech Roeske (1916-2001) nie tylko na zdjęciach

 

 

               W mojej pamięci i albumach tak „zapisał się” nestor polskiej historii farmacji...           

 

Fot.1. Prof. Wojciech Roeske w todze

 

Marynarz

               Pan Profesor lubił  żarty i dowcipy. Będąc w Poznaniu opowiedział mi, jak w latach 50. stał się wilkiem morskim, na wysuniętej strażnicy morskiej - dokładnie w aptece Marynarki Wojennej w Oliwie. W tym czasie po Krakowie chodził w galowym mundurze oficera marynarki. Pytany, co marynarz robi w Grodzie Kraka, bez wahania odpowiadał „łamiąc tajemnicę wojskową”, że pełni służbę na okręcie podwodnym zacumowanym na Wiśle przy Smoczej Jamie i jest tam ekspertem w roli marynarza i aptekarza.

 

Fot. 2. Prof. W. Roeske - porucznik marynarz

 

Kraków (1991)

Sesja  z okazji  obchodów 75. urodzin Prof. Wojciecha Roeske

 

               Podczas Sesji  na Wydziale Farmaceutycznym  Akademii Medycznej im. M. Kopernika  w Krakowie Pan Profesor wygłosił  wykład „Cracovia Metropolis  Pharmaciae  Apud Polonos”  z okazji obchodów  swoich urodzin.

 

Fot. 3. Na dziedzińcu AM w Krakowie stoją od lewej: w pierwszym rzędzie Danuta Roeske (córka), Prof. W. Roeske,  mgr Marcela Namysł (Poznań) , Zofia Roeske (żona),  Ewa Roeske-Tracz (córka); w drugim rzędzie:  mgr J. Majewski i mgr K. M. Majewska;

z przodu z kwiatami wnuczka Profesora - Magdalena Tracz

 

 Kraków (1994)

Sympozjum „Farmacja w sztuce i literaturze”

               W czasie Sympozjum  „Farmacja w sztuce i literaturze”, w Muzeum Farmacji w Krakowie (15 X 1994), w sesji referatowej wystąpił Prof. dr hab. Wojciech Roeske  z referatem „Apothecarius caelestis w malarstwie sakralnym”. Wystąpienie poświęcone było motywowi ikonograficznemu, w europejskim malarstwie sakralnym Chrystusa-aptekarza.

               Jednym z punktów sympozjum był wieczór poetycki farmaceutów-poetów. Wśród nich swoje wiersze zaprezentowali:  L. M. Czyż, K. Johym, A. Piekarz, A. Polak,  W. Pyka, U. Raczkowska-Cieślik. Gościem specjalnym tego wieczoru był mój przyjaciel Marian C. Abramowicz (1934-1997), członek Poznańskiego Oddziału ZLP. Promował dwa tomiki o tematyce farmakognostycznej: „W kantyku ziemi” (1991) i „Uroki zadziwienia” (1994), wydane przy finansowym udziale aptekarzy poznańskich, podobnie jak „Twarze na piasku” (1977), „Sennik niedzielny” (1984), „Confiteor” (1994) i inne. Jednym z odczytanych wierszy był...

 

Wrzos

               Konstancji Majewskiej

 

Modlitwą lasów

we wszystkich odcieniach

czerwieni i złota

w psałterzu wrzosowisk i ciszy

Calluna vulgaris czeka.

A ja gdybym mógł na tamtą stronę

kwiat jakiś ze sobą wziąć, zabrałbym

różowofioletowy, miododajny wrzos,

aby od lasów, pól i złotej jesieni

wraz z sercem swoim i duszą

Tobie, Panie Boże, go dać na przechowanie.

 

               Następnego dnia (16 X 1994) byliśmy goszczeni na śniadaniu u Państwa Profesorostwa Zofii i Wojciecha Roeske, przy ul. Długiej. Wtedy Marian  Cezary Abramowicz wręczył Panu Profesorowi kilka swoich zbiorów wierszy, my zaś zostaliśmy obdarowani wiekopomnym dziełem  Polskie apteki (Ossolineum 1991).  Była  też niespodzianka! Pan Profesor przyniósł, by nam pokazać,  opracowany przez siebie Zielnik, który ciągle czeka na wydanie, przechowywany w archiwum rodzinnym. Ryciny malował w czasie okupacji w zaciemnionych aptekach Podhala, przy lampach naftowych.

 

Fot. 4. Jedna z rycin z niewydanego Zielnika

 

Fot. 5. Spotkanie  w domu Państwa Profesorostwa: od  prawej siedzą mgr Jan Majewski, mgr Barbara Nowak (Chrzanów), 

Prof. W. Roeske, mgr Janina Majewska  (Bydgoszcz), Maciej Nowak (Chrzanów), Ewa Roeske -Tracz (córka Profesora), z tyłu Maciej Tracz (mąż Ewy)

 

 

Fot. 6. Mgr Jan Majewski  przy stole z Prof. Wojciechem Roeske w  krakowskim mieszkaniu 

 

 

Fot. 7. Pod pomnikiem Adama Mickiewicza w Krakowie; od prawej: Prof. W. Roeske, mgr M. Namysł (Poznań), mgr J. Majewski,

mgr  M. K. Majewska, Zofia Roeske,  Jerzy Tracz

 

               Wieczorem uczestnicy sympozjum  zostali  zaproszeni przez organizatorów na kolację do Restauracji „U Wierzynka”.

 

Fot. 8. Kolacja w Restauracji „U Wierzynka”; od lewej: dr I. Arabas, mgr J. Majewski, doc. Bazyli Leszczyłowski, M. C. Abramowicz,

mgr  L. M. Czyż i dr A. Drygas i inni

 

 

Poznań  (1994)

Święto Aptekarzy pod patronatem św. św. Kosmy i Damiana

 

                28 września 1994 r. w Sali Czerwonej Pałacu Działyńskich w Poznaniu, obchodziliśmy kolejne Święto Aptekarzy, któremu patronują św. św. Kosma i Damian. W uroczystości uczestniczyli m. in. mgr Edwarda Kędzierska, prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej, prof. Zyta Płotkowiak, dziekan Wydziału Farmacji Akademii Medycznej w Poznaniu, liczne grono Profesorów poznańskiej Alma Mater oraz aptekarze i farmaceuci wielkopolscy. Obchody uświetnił światowej sławy skrzypek Konstanty Andrzej Kulka z koncertem oraz Prof. Wojciech Roeske z okolicznościowym wykładem „Tradycje świętych Kosmy i Damiana w medycynie i farmacji” (zob. Roeske 1995, s. 121-126).

               Dorobek naukowy Profesora wyróżnionego prestiżowym medalem im. Georga Urdanga, amerykańskiego Instytutu  Historii Farmacji za rok 1993, przedstawił mgr Jan Majewski, przewodniczący Sekcji Historii Farmacji Oddziału Poznańskiego Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego. Pan Profesor swoim  entrée  zaskoczył wszystkich uczestników Sympozjum! Zanim wysłuchaliśmy wykładu, ku zdziwieniu uczestników, zagrał na fortepianie krótki koncert. Potem przedstawił fragment nagrania chorału cerkiewnego Kościoła Wschodniego obrządku grekokatolickiego. Wykład przyjęto entuzjastycznie.

               Na zakończenie tradycyjnego Święta Aptekarzy wszyscy spotkali się na koktajlu w Wielkiej Sieni Pałacu Działyńskich. W trakcie koktajlu Prof. Roeske podpisywał albumowe wydanie swojej książki Polskie apteki (por. Majewski 1995, s. 119, 120).

 

Fot. 9. Profesor W. Roeske dedykuje  książkę Polskie apteki;

od lewej: mgr M. K. Majewska, mgr J. Majewski i mgr E. Kędzierska - prezes Naczelnej Izby Aptekarskiej

 

 

 Fot.10. Okładka książki Polskie apteki, Ossolinem 1991 

 

               Pan Profesor przekazał do Muzeum Farmacji w Poznaniu kopię ikony „Świętych  Kosmy i Damiana” (XVI w.)

 

Fot.11. Moment przekazania  ikony przez Prof. Wojciecha  Roeske; z tyłu  rzeźba Mieszka I i Bolesława w Sali Czerwonej

Pałacu Działyńskich w Poznaniu

 

                              

Trzemeszno

 

               Następnego dnia, czyli 29 września 1994 r., pojechaliśmy z Państwem Profesorstwem do rodzinnej miejscowości Pana Profesora. Był to wzruszający powrót do dzieciństwa, młodości i miejsc, które głęboko zapadły mu w pamięć. Spacerem  przemierzaliśmy ulice miasta młodości Pana Profesora. 

               Na końcu wizyty w Trzemesznie na miejscowym cmentarzu złożyliśmy kwiaty i zapaliliśmy znicze na grobie Ojca. Profesor przez dłuższą chwilę stał zamyślony.

 

Fot. 12. Trzemeszno, Bazylika Wniebowzięcia  Najświętszej Panny Marii i św. Michała - fronton wschodni; od lewej  Prof. W. Roeske

z żoną i mgr J. Majewski

 

 

Apteka „Pod Złotym Lwem” w Poznaniu

              

               Po powrocie z Trzemeszna gościliśmy Państwo Profesorstwo w naszej aptece przy Starym Rynku. W mojej pracowni, na zapleczu apteki przygotowaliśmy z żoną Konstancją gorący poczęstunek. Główną atrakcją tego wyjątkowego spotkania był Liquor Benedictinorum, sporządzany według mojej sprawdzonej receptury. Tradycyjnie, jak inni goście, obdarowani zostali buteleczką benedyktynki.

 

 

 Fot. 13. Goście w ekspedycji apteki; od lewej mgr M. K. Majewska,  Prof. W. Roeske, mgr M. Namysł, Z. Roeske - z tyłu mgr J. Majewski 

 

 

Pelikan  

 

               Rogalinek był kolejnym punktem wojażu po Wielkopolsce. Przy kawie, w miejscowej restauracji Profesor uśmiechnął się widząc pelikana i nagle wykrzyknął: - O mój ptak! Kiedyś tak mnie przezywano!

                I długo, wspominał dawne czasy...

 

Fot. 14. Restauracja w Rogalinku; od prawej Prof. W. Roeske z żoną i mgr J. Majewski

 

Poznań  (22-26 września  1999)

VIII Sympozjum Historii Farmacji  PTFarm

 

               Warte przypomnienia jest zorganizowane z inicjatywy dra Jana Majewskiego, przewodniczącego Sekcji Historii Farmacji Oddziału Poznańskiego  PTFarm, Sympozjum z okazji 70. rocznicy I Zjazdu Aptekarzy Słowiańskich,  pod honorowym patronatem Prezydenta Poznania Ryszarda Grobelnego, który osobiście uczestniczył w obradach (por. Pamiętnik…)

Otwarcia Sympozjum i towarzyszącej mu Międzynarodowej Konferencji „Farmacja w Europie Środkowo-Wschodniej” dokonał doc. dr hab. Michał H. Umbreit, prezes Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, natomiast okolicznościowe przemówienie wygłosił Prof. Karol Zalai  (1921 – 2008) z Budapesztu.

               Ważnym punktem Sympozjum była uroczystość 90. urodzin Prof. dr hab. Witolda W. Głowackiego, wykładowcy historii farmacji na Wydziale Farmacji Akademii Medycznej w Poznaniu, założyciela i wieloletniego przewodniczącego  Sekcji Historii Farmacji PTFarm w Poznaniu.  

               Uczestnicy tego Jubileuszu otrzymali m. in. książki dr J. Majewskiego (1998) oraz specjalnie wydaną publikację Prof. W. Roeske (1999).

               Na pierwszej stronie tego Pamiętnika Autor umieścił  wpis: „AD PEREPETUM  REI MEMORIAM  (Na wieczną rzeczy pamiątkę). Autor poczuwa się do miłego obowiązku wyrażenia serdecznego podziękowania Panu Koledze Doktorowi Farmacji Janowi Majewskiemu z Poznania za okazaną wszechstronną pomoc przy realizacji tego wydawnictwa. Prof. dr hab. Wojciech Roeske, w Krakowie, 15 maja 1999 roku”.

 

Fot. 15. Okładka książki

 

               Profesor Wojciech Roeske z Panią Zofią także zaszczycili uroczystość VIII Sympozjum Historii w Poznaniu.

 

Fot. 16. Prof. W. Roeske podczas uroczystości w Sali Czerwonej Pałacu Działyńskich w Poznaniu;  od lewej siedzą Prof. Natallya Guriba, dziekan Wydziału Farmaceutycznego w Mińsku (Białoruś), Prof. Wojciech Roeske z żoną Zofią, NN, Prof. Tadeusz Brzeziński (1929-2010), rektor Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie (1982-1984) i inni

 

Fot. 17. Karykatura Pana Profesora wykonana  przez Stanisława Mrowińskiego, poznańskiego artystę  plastyka (por. Kielak. Majewska, Majewski 2020, s. 90)

 

               W piątek 24 września 1999 r. w Błażejewku kontynuowano obrady. Wieczorem uczestnicy Sympozjum i Konferencji pojechali autokarem do poznańskiej Fary na obchody VII. Święta Aptekarzy pod patronatem św. św. Kosmy i Damiana.  Podczas tego święta w kościele farnym był prezentowany obraz  świętych Kosmy i Damiana, namalowany przez s. Rafaelę Szymkowiak (1950).

 

Fot. 18. Obraz św. św. Kosmy i Damiana namalowany przez s. Rafaelę Szymkowiak (1950) ze Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety

w Poznaniu

                

               W 2000 r. kopia tego obrazu, wykonana  przez Jerzego Winklera, została przekazana Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II, podczas jubileuszowej pielgrzymki aptekarzy polskich do Rzymu (por. Majewski 2000, s. 413).

                Mszę świętą celebrował ks. bp. Marek Jędraszewski, podczas której „Ojcze nasz” odmówiono w językach zagranicznych uczestników sympozjum.

               Wieczorem wszyscy spotkali się na uroczystej kolacji w restauracji w Błażejewku. Fetowano okrągły Jubileusz  Prof. zw. W. W. Głowackiego, który przybył  na swoje urodziny z małżonką Stefanią oraz z córką i wnukiem. Toast na cześć Jubilata wygłosił doc. dr hab. M.H. Umbreit, gratulując osiągnięć oraz dalszych sukcesów naukowych. W części  artystycznej wysłuchano wierszy poetów poznańskich i koncertu gitarowego Jana Oberbeka  artysty z Krakowa.

               Następnie, po krótkim wprowadzeniu Prof. dr hab. Artura Kijasa, historyka UAM o osiągnięciach naukowych Profesora Roeske, gość z Krakowa snuł  wspomnienia  o swojej pracy naukowej, odwołując  się do niektórych wątków książki  Z Polską Farmacją  przez życie. Pamiętnik, okraszając opowieść żartem i dowcipem (por. Magowska 1999, s. 10).               

 

Fot. 19. Kolacja w Błażejewku; od lewej Zofia Roeske, Prof. W. Roeske i mgr M. K. Majewska

 

Odwiedziny

 

               Każdorazowo, kiedy jestem w Krakowie, zachodzę do Pana Profesora.

Przy grobie rozmawiam o tym, czego nie zdążyliśmy sobie powiedzieć...

Bardzo dziękuję, Panie Profesorze.

 

 

 

Przypisy:

- A. M. Kielak,  M. K. Majewska, J. Majewski, Apteka „Pod Złotym Lwem” na tle krótkiej historii aptekarstwa poznańskiego, Poznań 2020.

- A. Magowska, Przebieg VIII. Sympozjum Historii Farmacji, Konferencja „Farmacja w Europie Środkowo-Wschodniej”, laudacja z okazji 90-tych urodzin prof. Witolda W. Głowackiego i Święta Aptekarzy, w:/ PAMIĘTNIK VIII Sympozjum Historii Farmacji i Konferencji „Farmacja w Europie Środkowo-Wschodniej” (red. A. Magowska), Poznań 1999, s.10-13.

- J. Majewski, Święto Aptekarzy Wielkopolskich, „Farmacja Polska”, t. 51, 1995, s. 119, 120.

- J. Majewski, Zaopatrzenie medyczno sanitarne  w powstaniu wielkopolskim  i udział w nim farmaceutów, Poznań 1998.

- J. Majewski, „Farmacja Polska”, t. 56, Poznań 2000,  s. 412-414.      

- W. Roeske, Tradycje świętych Kosmy i Damiana w medycynie i farmacji, „Farmacja Polska”, t. 51, 121-126.

- W. Roeske, Z Polską Farmacją przez życie. Pamiętnik, Poznań 1999.

 

 

 

 

Spis zdjęć

 

Fot. 1. Prof. Wojciech Roeske w todze

Fot. 2. Prof. W. Roeske - porucznik marynarz

Fot. 3. Na dziedzińcu AM w Krakowie stoją od lewej: w pierwszym rzędzie Danuta Roeske (córka), Prof.  W. Roeske,  mgr Marcela Namysł (Poznań) , Zofia Roeske (żona),  Ewa Roeske-Tracz (córka); w drugim rzędzie:  mgr J. Majewski i mgr K. M. Majewska z przodu z kwiatami wnuczka Profesora - Magdalena Tracz

Fot. 4. Jedna z rycin z niewydanego Zielnika

Fot.  5. Spotkanie  w domu Państwa Profesorostwa: od  prawej siedzą mgr Jan Majewski, mgr Barbara Nowak (Chrzanów),  Prof. W. Roeske, mgr Janina Majewska  (Bydgoszcz), Maciej Nowak (Chrzanów), Ewa Roeske -Tracz (córka Profesora), z tyłu Maciej Tracz (mąż Ewy)

Fot. 6. Mgr Jan Majewski przy stole z Prof. W. Roeske  w krakowskim mieszkaniu

Fot. 7. Pod pomnikiem Adama Mickiewicza w Krakowie; od prawej: Prof. W. Roeske, mgr M. Namysł (Poznań), mgr J. Majewski, mgr  M. K. Majewska, Zofia Roeske,  Jerzy Tracz

Fot. 8. Kolacja w Restauracji „U Wierzynka”; od lewej: dr I. Arabas, mgr J. Majewski, doc. Bazyli Leszczyłowski, M. C. Abramowicz, mgr  L. M. Czyż i dr A. Drygas i inni

Fot. 9. Profesor W. Roeske dedykuje  książkę Polskie apteki; od lewej mgr

M. K. Majewska, mgr J. Majewski i mgr E. Kędzierska - prezes Naczelnej Izby Aptekarskiej

Fot.10. Okładka książki Polskie apteki, Ossolinem 1991

Fot.11. Moment przekazania  ikony przez Prof. Wojciecha Roeske; z tyłu  rzeźba Mieszka I i Bolesława w Sali Czerwonej Pałacu Działyńskich w Poznaniu

Fot. 12. Trzemeszno, Bazylika Wniebowzięcia  Najświętszej Panny Marii i św. Michała - fronton wschodni; od lewej  Prof. W. Roeske z żoną i mgr J. Majewski

Fot. 13. Goście w ekspedycji apteki; od lewej mgr M. K. Majewska,

Prof. W. Roeske, mgr M. Namysł, Z.  Roeske - z tyłu mgr J. Majewski 

Fot. 14. Restauracja w Rogalinku; od prawej Prof. W. Roeske z żoną i mgr J. Majewski

Fot. 15. Okładka książki

Fot. 16. Prof. W. Roeske podczas uroczystości w Sali Czerwonej Pałacu Działyńskich w Poznaniu:  od lewej siedzą Prof. Natallya Guriba, dziekan Wydziału Farmaceutycznego w Mińsku (Białoruś), Prof. Wojciech Roeske z żoną Zofią, NN, prof. Tadeusz Brzeziński (1929-2010), rektor Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie (1982-1984) i inni

Fot. 17. Karykatura Pana Profesora wykonana  przez Stanisława Mrowińskiego, poznańskiego artystę  plastyka

Fot. 18. Obraz św. św. Kosmy i Damiana namalowany przez s. Rafaelę Szymkowiak (1950) ze Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety w Poznaniu

Fot. 19. Kolacja w Błażejewku; od lewej Zofia Roeske, Prof. W. Roeske i mgr M. K. Majewska