dr n. farm. Jan Majewski
Apteka „Pod Złotym Lwem”
Poznań
Profesor Wojciech Roeske (1916-2001) nie tylko na zdjęciach
W mojej pamięci i albumach tak „zapisał się” nestor polskiej historii farmacji...
Fot.1. Prof. Wojciech Roeske w todze
Marynarz
Pan Profesor lubił żarty i dowcipy. Będąc w Poznaniu opowiedział mi, jak w latach 50. stał się wilkiem morskim, na wysuniętej strażnicy morskiej - dokładnie w aptece Marynarki Wojennej w Oliwie. W tym czasie po Krakowie chodził w galowym mundurze oficera marynarki. Pytany, co marynarz robi w Grodzie Kraka, bez wahania odpowiadał „łamiąc tajemnicę wojskową”, że pełni służbę na okręcie podwodnym zacumowanym na Wiśle przy Smoczej Jamie i jest tam ekspertem w roli marynarza i aptekarza.
Fot. 2. Prof. W. Roeske - porucznik marynarz
Kraków (1991)
Sesja z okazji obchodów 75. urodzin Prof. Wojciecha Roeske
Podczas Sesji na Wydziale Farmaceutycznym Akademii Medycznej im. M. Kopernika w Krakowie Pan Profesor wygłosił wykład „Cracovia Metropolis Pharmaciae Apud Polonos” z okazji obchodów swoich urodzin.
Fot. 3. Na dziedzińcu AM w Krakowie stoją od lewej: w pierwszym rzędzie Danuta Roeske (córka), Prof. W. Roeske, mgr Marcela Namysł (Poznań) , Zofia Roeske (żona), Ewa Roeske-Tracz (córka); w drugim rzędzie: mgr J. Majewski i mgr K. M. Majewska;
z przodu z kwiatami wnuczka Profesora - Magdalena Tracz
Kraków (1994)
Sympozjum „Farmacja w sztuce i literaturze”
W czasie Sympozjum „Farmacja w sztuce i literaturze”, w Muzeum Farmacji w Krakowie (15 X 1994), w sesji referatowej wystąpił Prof. dr hab. Wojciech Roeske z referatem „Apothecarius caelestis w malarstwie sakralnym”. Wystąpienie poświęcone było motywowi ikonograficznemu, w europejskim malarstwie sakralnym Chrystusa-aptekarza.
Jednym z punktów sympozjum był wieczór poetycki farmaceutów-poetów. Wśród nich swoje wiersze zaprezentowali: L. M. Czyż, K. Johym, A. Piekarz, A. Polak, W. Pyka, U. Raczkowska-Cieślik. Gościem specjalnym tego wieczoru był mój przyjaciel Marian C. Abramowicz (1934-1997), członek Poznańskiego Oddziału ZLP. Promował dwa tomiki o tematyce farmakognostycznej: „W kantyku ziemi” (1991) i „Uroki zadziwienia” (1994), wydane przy finansowym udziale aptekarzy poznańskich, podobnie jak „Twarze na piasku” (1977), „Sennik niedzielny” (1984), „Confiteor” (1994) i inne. Jednym z odczytanych wierszy był...
Wrzos
Konstancji Majewskiej
Modlitwą lasów
we wszystkich odcieniach
czerwieni i złota
w psałterzu wrzosowisk i ciszy
Calluna vulgaris czeka.
A ja gdybym mógł na tamtą stronę
kwiat jakiś ze sobą wziąć, zabrałbym
różowofioletowy, miododajny wrzos,
aby od lasów, pól i złotej jesieni
wraz z sercem swoim i duszą
Tobie, Panie Boże, go dać na przechowanie.
Następnego dnia (16 X 1994) byliśmy goszczeni na śniadaniu u Państwa Profesorostwa Zofii i Wojciecha Roeske, przy ul. Długiej. Wtedy Marian Cezary Abramowicz wręczył Panu Profesorowi kilka swoich zbiorów wierszy, my zaś zostaliśmy obdarowani wiekopomnym dziełem Polskie apteki (Ossolineum 1991). Była też niespodzianka! Pan Profesor przyniósł, by nam pokazać, opracowany przez siebie Zielnik, który ciągle czeka na wydanie, przechowywany w archiwum rodzinnym. Ryciny malował w czasie okupacji w zaciemnionych aptekach Podhala, przy lampach naftowych.
Fot. 4. Jedna z rycin z niewydanego Zielnika
Fot. 5. Spotkanie w domu Państwa Profesorostwa: od prawej siedzą mgr Jan Majewski, mgr Barbara Nowak (Chrzanów),
Prof. W. Roeske, mgr Janina Majewska (Bydgoszcz), Maciej Nowak (Chrzanów), Ewa Roeske -Tracz (córka Profesora), z tyłu Maciej Tracz (mąż Ewy)
Fot. 6. Mgr Jan Majewski przy stole z Prof. Wojciechem Roeske w krakowskim mieszkaniu
Fot. 7. Pod pomnikiem Adama Mickiewicza w Krakowie; od prawej: Prof. W. Roeske, mgr M. Namysł (Poznań), mgr J. Majewski,
mgr M. K. Majewska, Zofia Roeske, Jerzy Tracz
Wieczorem uczestnicy sympozjum zostali zaproszeni przez organizatorów na kolację do Restauracji „U Wierzynka”.
Fot. 8. Kolacja w Restauracji „U Wierzynka”; od lewej: dr I. Arabas, mgr J. Majewski, doc. Bazyli Leszczyłowski, M. C. Abramowicz,
mgr L. M. Czyż i dr A. Drygas i inni
Poznań (1994)
Święto Aptekarzy pod patronatem św. św. Kosmy i Damiana
28 września 1994 r. w Sali Czerwonej Pałacu Działyńskich w Poznaniu, obchodziliśmy kolejne Święto Aptekarzy, któremu patronują św. św. Kosma i Damian. W uroczystości uczestniczyli m. in. mgr Edwarda Kędzierska, prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej, prof. Zyta Płotkowiak, dziekan Wydziału Farmacji Akademii Medycznej w Poznaniu, liczne grono Profesorów poznańskiej Alma Mater oraz aptekarze i farmaceuci wielkopolscy. Obchody uświetnił światowej sławy skrzypek Konstanty Andrzej Kulka z koncertem oraz Prof. Wojciech Roeske z okolicznościowym wykładem „Tradycje świętych Kosmy i Damiana w medycynie i farmacji” (zob. Roeske 1995, s. 121-126).
Dorobek naukowy Profesora wyróżnionego prestiżowym medalem im. Georga Urdanga, amerykańskiego Instytutu Historii Farmacji za rok 1993, przedstawił mgr Jan Majewski, przewodniczący Sekcji Historii Farmacji Oddziału Poznańskiego Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego. Pan Profesor swoim entrée zaskoczył wszystkich uczestników Sympozjum! Zanim wysłuchaliśmy wykładu, ku zdziwieniu uczestników, zagrał na fortepianie krótki koncert. Potem przedstawił fragment nagrania chorału cerkiewnego Kościoła Wschodniego obrządku grekokatolickiego. Wykład przyjęto entuzjastycznie.
Na zakończenie tradycyjnego Święta Aptekarzy wszyscy spotkali się na koktajlu w Wielkiej Sieni Pałacu Działyńskich. W trakcie koktajlu Prof. Roeske podpisywał albumowe wydanie swojej książki Polskie apteki (por. Majewski 1995, s. 119, 120).
Fot. 9. Profesor W. Roeske dedykuje książkę Polskie apteki;
od lewej: mgr M. K. Majewska, mgr J. Majewski i mgr E. Kędzierska - prezes Naczelnej Izby Aptekarskiej
Fot.10. Okładka książki Polskie apteki, Ossolinem 1991
Pan Profesor przekazał do Muzeum Farmacji w Poznaniu kopię ikony „Świętych Kosmy i Damiana” (XVI w.)
Fot.11. Moment przekazania ikony przez Prof. Wojciecha Roeske; z tyłu rzeźba Mieszka I i Bolesława w Sali Czerwonej
Pałacu Działyńskich w Poznaniu
Trzemeszno
Następnego dnia, czyli 29 września 1994 r., pojechaliśmy z Państwem Profesorstwem do rodzinnej miejscowości Pana Profesora. Był to wzruszający powrót do dzieciństwa, młodości i miejsc, które głęboko zapadły mu w pamięć. Spacerem przemierzaliśmy ulice miasta młodości Pana Profesora.
Na końcu wizyty w Trzemesznie na miejscowym cmentarzu złożyliśmy kwiaty i zapaliliśmy znicze na grobie Ojca. Profesor przez dłuższą chwilę stał zamyślony.
Fot. 12. Trzemeszno, Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii i św. Michała - fronton wschodni; od lewej Prof. W. Roeske
z żoną i mgr J. Majewski
Apteka „Pod Złotym Lwem” w Poznaniu
Po powrocie z Trzemeszna gościliśmy Państwo Profesorstwo w naszej aptece przy Starym Rynku. W mojej pracowni, na zapleczu apteki przygotowaliśmy z żoną Konstancją gorący poczęstunek. Główną atrakcją tego wyjątkowego spotkania był Liquor Benedictinorum, sporządzany według mojej sprawdzonej receptury. Tradycyjnie, jak inni goście, obdarowani zostali buteleczką benedyktynki.
Fot. 13. Goście w ekspedycji apteki; od lewej mgr M. K. Majewska, Prof. W. Roeske, mgr M. Namysł, Z. Roeske - z tyłu mgr J. Majewski
Pelikan
Rogalinek był kolejnym punktem wojażu po Wielkopolsce. Przy kawie, w miejscowej restauracji Profesor uśmiechnął się widząc pelikana i nagle wykrzyknął: - O mój ptak! Kiedyś tak mnie przezywano!
I długo, wspominał dawne czasy...
Fot. 14. Restauracja w Rogalinku; od prawej Prof. W. Roeske z żoną i mgr J. Majewski
Poznań (22-26 września 1999)
VIII Sympozjum Historii Farmacji PTFarm
Warte przypomnienia jest zorganizowane z inicjatywy dra Jana Majewskiego, przewodniczącego Sekcji Historii Farmacji Oddziału Poznańskiego PTFarm, Sympozjum z okazji 70. rocznicy I Zjazdu Aptekarzy Słowiańskich, pod honorowym patronatem Prezydenta Poznania Ryszarda Grobelnego, który osobiście uczestniczył w obradach (por. Pamiętnik…)
Otwarcia Sympozjum i towarzyszącej mu Międzynarodowej Konferencji „Farmacja w Europie Środkowo-Wschodniej” dokonał doc. dr hab. Michał H. Umbreit, prezes Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, natomiast okolicznościowe przemówienie wygłosił Prof. Karol Zalai (1921 – 2008) z Budapesztu.
Ważnym punktem Sympozjum była uroczystość 90. urodzin Prof. dr hab. Witolda W. Głowackiego, wykładowcy historii farmacji na Wydziale Farmacji Akademii Medycznej w Poznaniu, założyciela i wieloletniego przewodniczącego Sekcji Historii Farmacji PTFarm w Poznaniu.
Uczestnicy tego Jubileuszu otrzymali m. in. książki dr J. Majewskiego (1998) oraz specjalnie wydaną publikację Prof. W. Roeske (1999).
Na pierwszej stronie tego Pamiętnika Autor umieścił wpis: „AD PEREPETUM REI MEMORIAM (Na wieczną rzeczy pamiątkę). Autor poczuwa się do miłego obowiązku wyrażenia serdecznego podziękowania Panu Koledze Doktorowi Farmacji Janowi Majewskiemu z Poznania za okazaną wszechstronną pomoc przy realizacji tego wydawnictwa. Prof. dr hab. Wojciech Roeske, w Krakowie, 15 maja 1999 roku”.
Fot. 15. Okładka książki
Profesor Wojciech Roeske z Panią Zofią także zaszczycili uroczystość VIII Sympozjum Historii w Poznaniu.
Fot. 16. Prof. W. Roeske podczas uroczystości w Sali Czerwonej Pałacu Działyńskich w Poznaniu; od lewej siedzą Prof. Natallya Guriba, dziekan Wydziału Farmaceutycznego w Mińsku (Białoruś), Prof. Wojciech Roeske z żoną Zofią, NN, Prof. Tadeusz Brzeziński (1929-2010), rektor Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie (1982-1984) i inni
Fot. 17. Karykatura Pana Profesora wykonana przez Stanisława Mrowińskiego, poznańskiego artystę plastyka (por. Kielak. Majewska, Majewski 2020, s. 90)
W piątek 24 września 1999 r. w Błażejewku kontynuowano obrady. Wieczorem uczestnicy Sympozjum i Konferencji pojechali autokarem do poznańskiej Fary na obchody VII. Święta Aptekarzy pod patronatem św. św. Kosmy i Damiana. Podczas tego święta w kościele farnym był prezentowany obraz świętych Kosmy i Damiana, namalowany przez s. Rafaelę Szymkowiak (1950).
Fot. 18. Obraz św. św. Kosmy i Damiana namalowany przez s. Rafaelę Szymkowiak (1950) ze Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety
w Poznaniu
W 2000 r. kopia tego obrazu, wykonana przez Jerzego Winklera, została przekazana Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II, podczas jubileuszowej pielgrzymki aptekarzy polskich do Rzymu (por. Majewski 2000, s. 413).
Mszę świętą celebrował ks. bp. Marek Jędraszewski, podczas której „Ojcze nasz” odmówiono w językach zagranicznych uczestników sympozjum.
Wieczorem wszyscy spotkali się na uroczystej kolacji w restauracji w Błażejewku. Fetowano okrągły Jubileusz Prof. zw. W. W. Głowackiego, który przybył na swoje urodziny z małżonką Stefanią oraz z córką i wnukiem. Toast na cześć Jubilata wygłosił doc. dr hab. M.H. Umbreit, gratulując osiągnięć oraz dalszych sukcesów naukowych. W części artystycznej wysłuchano wierszy poetów poznańskich i koncertu gitarowego Jana Oberbeka artysty z Krakowa.
Następnie, po krótkim wprowadzeniu Prof. dr hab. Artura Kijasa, historyka UAM o osiągnięciach naukowych Profesora Roeske, gość z Krakowa snuł wspomnienia o swojej pracy naukowej, odwołując się do niektórych wątków książki Z Polską Farmacją przez życie. Pamiętnik, okraszając opowieść żartem i dowcipem (por. Magowska 1999, s. 10).
Fot. 19. Kolacja w Błażejewku; od lewej Zofia Roeske, Prof. W. Roeske i mgr M. K. Majewska
Odwiedziny
Każdorazowo, kiedy jestem w Krakowie, zachodzę do Pana Profesora.
Przy grobie rozmawiam o tym, czego nie zdążyliśmy sobie powiedzieć...
Bardzo dziękuję, Panie Profesorze.
Przypisy:
- A. M. Kielak, M. K. Majewska, J. Majewski, Apteka „Pod Złotym Lwem” na tle krótkiej historii aptekarstwa poznańskiego, Poznań 2020.
- A. Magowska, Przebieg VIII. Sympozjum Historii Farmacji, Konferencja „Farmacja w Europie Środkowo-Wschodniej”, laudacja z okazji 90-tych urodzin prof. Witolda W. Głowackiego i Święta Aptekarzy, w:/ PAMIĘTNIK VIII Sympozjum Historii Farmacji i Konferencji „Farmacja w Europie Środkowo-Wschodniej” (red. A. Magowska), Poznań 1999, s.10-13.
- J. Majewski, Święto Aptekarzy Wielkopolskich, „Farmacja Polska”, t. 51, 1995, s. 119, 120.
- J. Majewski, Zaopatrzenie medyczno sanitarne w powstaniu wielkopolskim i udział w nim farmaceutów, Poznań 1998.
- J. Majewski, „Farmacja Polska”, t. 56, Poznań 2000, s. 412-414.
- W. Roeske, Tradycje świętych Kosmy i Damiana w medycynie i farmacji, „Farmacja Polska”, t. 51, 121-126.
- W. Roeske, Z Polską Farmacją przez życie. Pamiętnik, Poznań 1999.
Spis zdjęć
Fot. 1. Prof. Wojciech Roeske w todze
Fot. 2. Prof. W. Roeske - porucznik marynarz
Fot. 3. Na dziedzińcu AM w Krakowie stoją od lewej: w pierwszym rzędzie Danuta Roeske (córka), Prof. W. Roeske, mgr Marcela Namysł (Poznań) , Zofia Roeske (żona), Ewa Roeske-Tracz (córka); w drugim rzędzie: mgr J. Majewski i mgr K. M. Majewska z przodu z kwiatami wnuczka Profesora - Magdalena Tracz
Fot. 4. Jedna z rycin z niewydanego Zielnika
Fot. 5. Spotkanie w domu Państwa Profesorostwa: od prawej siedzą mgr Jan Majewski, mgr Barbara Nowak (Chrzanów), Prof. W. Roeske, mgr Janina Majewska (Bydgoszcz), Maciej Nowak (Chrzanów), Ewa Roeske -Tracz (córka Profesora), z tyłu Maciej Tracz (mąż Ewy)
Fot. 6. Mgr Jan Majewski przy stole z Prof. W. Roeske w krakowskim mieszkaniu
Fot. 7. Pod pomnikiem Adama Mickiewicza w Krakowie; od prawej: Prof. W. Roeske, mgr M. Namysł (Poznań), mgr J. Majewski, mgr M. K. Majewska, Zofia Roeske, Jerzy Tracz
Fot. 8. Kolacja w Restauracji „U Wierzynka”; od lewej: dr I. Arabas, mgr J. Majewski, doc. Bazyli Leszczyłowski, M. C. Abramowicz, mgr L. M. Czyż i dr A. Drygas i inni
Fot. 9. Profesor W. Roeske dedykuje książkę Polskie apteki; od lewej mgr
M. K. Majewska, mgr J. Majewski i mgr E. Kędzierska - prezes Naczelnej Izby Aptekarskiej
Fot.10. Okładka książki Polskie apteki, Ossolinem 1991
Fot.11. Moment przekazania ikony przez Prof. Wojciecha Roeske; z tyłu rzeźba Mieszka I i Bolesława w Sali Czerwonej Pałacu Działyńskich w Poznaniu
Fot. 12. Trzemeszno, Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii i św. Michała - fronton wschodni; od lewej Prof. W. Roeske z żoną i mgr J. Majewski
Fot. 13. Goście w ekspedycji apteki; od lewej mgr M. K. Majewska,
Prof. W. Roeske, mgr M. Namysł, Z. Roeske - z tyłu mgr J. Majewski
Fot. 14. Restauracja w Rogalinku; od prawej Prof. W. Roeske z żoną i mgr J. Majewski
Fot. 15. Okładka książki
Fot. 16. Prof. W. Roeske podczas uroczystości w Sali Czerwonej Pałacu Działyńskich w Poznaniu: od lewej siedzą Prof. Natallya Guriba, dziekan Wydziału Farmaceutycznego w Mińsku (Białoruś), Prof. Wojciech Roeske z żoną Zofią, NN, prof. Tadeusz Brzeziński (1929-2010), rektor Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie (1982-1984) i inni
Fot. 17. Karykatura Pana Profesora wykonana przez Stanisława Mrowińskiego, poznańskiego artystę plastyka
Fot. 18. Obraz św. św. Kosmy i Damiana namalowany przez s. Rafaelę Szymkowiak (1950) ze Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety w Poznaniu
Fot. 19. Kolacja w Błażejewku; od lewej Zofia Roeske, Prof. W. Roeske i mgr M. K. Majewska